İnternette bıraktığınız dijital ayak izi, tahmin edebileceğinizden daha büyük ve daha belirgin
Hayatımız her geçen gün dijitalleşiyor, internet teknolojilerinin kullanımı yaygınlaşıyor. Buna rağmen teknoloji okuryazarlığımız birebir oranda artmıyor. Dijital güvenlik şirketi ESET ferdî dataların ne kadar kıymetli olduğunu vurgulayarak nelere dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Bugün dünya üzerinde birçok kişi sokak lambalarının kendisini dinlediğini, internette gördüğü reklamların sokakta yürürken söylediklerinden kaynaklandığına inanıyor. Reklam veren şirketlerin nasıl bilgi toplamış olabileceğini açıklamaya çalıştığınızda, çoklukla kimse buna inanmak istemiyor. İnsanların, büyük olasılıkla isteyerek, tahminen de bilmeden bilgilerinin toplanmasına ve kullanılmasına müsaade verdiklerini bilmeleri gerekir. Ekseriyetle bu süreç, yaptığımız hareketlerden ve belirttiğimiz küçük bilgilerden gizlice bilgi elde ederken görünmezdir. Şirketler, tercihlerimiz hakkında “akıllı” çıkarımlar yapmak için teknolojiyi kullanır.
Sizi dinleyen sokak lambaları değil
Belirli bir ülke mutfağına ilişkin yemekler sunan bir restoranı bulmak için GPS harita uygulamasını kullandığınızı düşünün. Arama motoru haftanın hangi günü dışarıda yediğinizi, ne sıklıkta, ne kadar seyahat ettiğinizi, muhtemel yemek tercihlerinizi, günün hangi saatinde yemek yediğinizi tespit edebilir. Bu örnekteki datayı oluşturan küçük bilgi sırf restoran ismidir; lakin arama sürecinden daha fazla ve daha değerli bilgiler elde etmek de mümkün.
Sokakta yürürken, bu gece ne yiyeceklerine karar vermek için konuşanları düşünelim. Günün ilerleyen saatlerinde otomobile binip restorana gitmek için telefonlarını kullanıyorlar. Bir hafta sonra, seçtikleri restorana benzeri bir reklam gördüklerinde, bunun kaynağı sokak lambası mı, yoksa özgürce girdikleri datalar midir?
Verilerin nasıl toplandığını ve elde edilebilecek sonuçları anlamak kolay değil. Açıklandığında mevzu enteresan gelse bile, bilgi toplanmasına mahzur olmak için yapılması gerekenler de sıkıntı olabilir. Bu kapsamda ülkeler, kamu kurumları kullanıcıları bilgilendirmek için çalışmalar yapıyorlar. 28 Ocak dünya genelinde Bilgi Muhafaza Günü olarak kutlanıyor. Bu tarih, 1981 yılında imzalanan, kapalılık ve data muhafaza ile ilgili memleketler arası bir mutabakat olan 108 sayılı mukaveleye dayanıyor. Türkiye bu mukaveleyi birinci imzalayan ülkeler ortasında yer alıyor. Avrupa Kurulu 2006 yılında, 28 Ocak gününü Avrupa Bilgi Müdafaa Günü olarak ilan etti. Türkiye’de 2016 yılından itibaren 28 Ocak Data Muhafaza Günü olarak kutlanıyor. ABD’de bu gün, bir haftaya dönüştürülmüştür.
Verilerin bedeli artık şirketler ve hükumetler tarafından kabul ediliyor ve bu da şahsî dataların daha büyük ehemmiyetle ele ele alınmasına yol açıyor.
Uzmanlara nazaran ferdî bilgilerin neler olduğu, taşıdığı paha, berbata kullanılma ve hatta yalnızca kullanılma riski kavramları, herkese standart eğitimlerde öğretilmesi gereken bir mevzu olmalı ve bu eğitime, birinci “akıllı” aygıtı kullanmadan evvel başlanmalıdır. Bu eğitim, saklılık mevzuatının bireye sağladığı hakların; bu bilgileri silme, değiştirme, talep etme vb. hakların anlaşılmasını içermelidir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
