Kahramanmaraş’ta gerçekleşen ve üç kentin büyük oranda yok olmasına yol açan iki büyük zelzelenin üçüncü gününe de büyük bir huzursuzlukla uyandık. Bölgedeki durumun ne kadar önemli olduğu net değil, üstelik yardım ve kurtarma çalışmaları da hala pek çok noktaya erişemiyor.
Tüm bunlar devam ederken, bilhassa Hatay bölgesinin büyük çoğunluğunda hiçbir halde mobil bağlantı bulunmadığı tabir ediliyor. Bu durum büyük reaksiyona yol açmaya devam ediyor. Pekala, bölgede son durum ne, operatörler ne diyor?
Neden taşınabilir bağlantı hala kurulamıyor?
İki büyük zelzele, operatörlerin ve tüm şebekelerin kullandığı ve bulunduğu ve kritik altyapı sistemlerini çökertti. Pekala bu altyapı neydi?
Ülke genelindeki taşınabilir irtibat ağı, bilhassa kent içinde binalar ve yüksek bölgeler üzerine kurulan baz istasyonları aracılığıyla gerçekleşiyor. Lakin iki büyük zelzele sonrası binlerce bina çöktü, beraberinde baz istasyonları da yerle bir oldu.
Yani mevcut irtibat sorunu, daha evvel karşılaştığımız ve Kahramanmaraş sarsıntısına kıyasla daha az hasarla atlattığımız deprem ve afetlerden farklı olarak yoğunluk nedeniyle yaşanmadı. Altyapı, fizikî olarak yok oldu.
Bu cins durumlarda nasıl tedbirler alınıyor?
Altyapı, böylesi büyük felaketlerde sırf Türkiye’de değil, dünyanın farklı ülkelerinde de yok olabiliyor. Örneğin Nepal’de 2015 yılında gerçekleşen 8.1 büyüklüğündeki (Mw) zelzelenin akabinde da misal bir sonuç görülmüştü.
Operatörler ve irtibat teknolojisi geliştiren şirketler, bu tıp afet durumlarında mobil baz istasyonları ile bölgede irtibat ağını kurmaya çalışıyor.
İletişim ağının önceliği de olabiliyor:
Afet bölgesinde kurulan taşınabilir bağlantı ağı, öncelikle yardım ve kurtarma için bölgeye varan takımların bağlantısını sağlamayı amaçlıyor. Bu da irtibat hizmetinin halka ulaşmasının gecikmesinin bir diğer nedeni.
Şu anda bölgede neler yapılıyor?
Cumhurbaşkanı, bölgede altyapının ayağa kaldırılmasında misyon alacak binlerce iş makinesinin ülkenin dört bir yanından bölgeye hakikat hareket ettiğini açıklamıştı. Durum hakkındaki gelişmelerin de takipçisi olmaya devam edeceğiz.
Telekom operatörlerinden ortak açıklama:
Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom, Taşınabilir Telekomünikasyon Operatörleri Derneği bünyesinde bir açıklama paylaştı:
“Deprem bölgesinde irtibat gereksinimlerinin karşılanabilmesi için vatandaşlarımızın yanındayız.”
Açıklama sırf bu cümleyle sonlu kaldı.
Operatörler, ayrıyeten açıklamalarda da bulundu:
Turkcell, paylaştığı açıklamada irtibat muhtaçlığı için ülke çapında çalışmaya devam ettiğini, bölgede irtibatı kesilen 900 alanda tekrar servis sağlandığını paylaştı. Ayrıyeten bölgeye çok sayıda taşınabilir baz istasyonu ve jeneratör sevk edildiğini de söz etti.
Türk Telekom da sarsıntının birinci günü olan 6 Şubat’ta yaptığı açıklamada bölgeye taşınabilir baz istasyonları sevk ettiğini paylaşmıştı. Vodafone da tekrar 6 Şubat’taki açıklamasında takviye çalışmalarını sürdürdüğünü tabir etmişti.
Vodafone ve Türk Telekom, konu hakkında şimdi yeni bir açıklama paylaşmadı. Yine de bu, katiyen şirketlerin şu anda çalışmadığı manasına gelmiyor.
Mobil operatörler dışında bağlantı teknolojileri önderlerinden Huawei de bölgeye dayanağını gönderdi:
Peki, yakında sormaya başlamamız gereken sorular neler?
Bugünün gündemi bu değil ve büyük bir afet, geçmiş kusurlar nedeniyle büyük bir yıkıma yol açtı. Fakat bugün bunu değiştiremesek de gelecekte bunu değiştirmek zorundayız.
Bunun için, çok daha sağlam binalar inşa etmenin yanı sıra yeni jenerasyon altyapı teknolojilerine geçiş yapmamız gerekiyor. Ayrıyeten muhtemel bir afet durumuna karşı UYGULANABİLİR afet planlarının yapılması, bu planların gerçekleştirilmesi için HER AN KULLANIMA SUNULABİLECEK taşınabilir altyapının da hazırda bulunması gerekiyor.
Bu mevzuda geçmişte Turkcell’den Dronecell üzere teknolojiler görmüştük. Bilhassa afetlerde irtibat dayanağı sunmak için tasarlandığı vurgulanan Dronecell’i bugün Google’da arattığımızdaysa maalesef sayfanın devre dışı bırakıldığını ve Turkcell ana sayfasına yönlendirildiğimizi görüyoruz:
Yine birebir halde kendi imkanlarımız yetmiyorsa, dışarıdan gelebilecek her türlü takviyeye de hazır olmamız gerekiyor. Bugün, on binlerce vatandaş hala enkaz altında, dondurucu soğukta kurtarılmayı bekliyor. İrtibat altyapısının çöküşü takımlar ortası uyumu zedelerken, Starlink üzere teknolojilere neden onay verilmediğine mana verilemiyor.
