Birçoğumuz, bir şeyler okurken yahut düşünürken kendi sesimizi kafamızın içinde duyuyoruzdur. İç monoloğu deneyimleyen biri olarak, iç sesin etkin olmadığı bir düşünme formunu hayal etmek güç olabilir fakat bu sistem hakikaten de birtakım insanlarda işlemiyor.
Peki, adeta beynimizden bir ses yükseliyormuş da onu duyuyormuşuz üzere hissettiren iç sesimizi nasıl ve neden duyabildiğimizi hiç düşünmüş müydünüz?
İç ses fenomeni, psikologları ve lisan bilimcileri uzun yıllardır ilgilendiriyor.
Dil bilimindeki davranışçılık akımına katkı sağlayan psikolog Lev Vygotsky, içsel konuşmayı kullanma marifetimizin çocukluk devrinde “özel konuşma” olarak geliştiğini ve küçük çocukların sadece yüksek sesle düşünebildiğini öne sürmüştü.
Fransız beyin cerrahı Paul Broca ise, 19. yüzyılda konuşmanın fiziksel sistemiyle ilgilendi ve afazili hastaları inceleyerek beynin sol ön yarımküresindeki (şimdiki ismiyle Broca alanı) bir bölgenin lisan ve konuşma üretimi için hayati derecede kıymetli olduğunu belirledi.
Beynin komşu bölgeleri lisan işlenmesine katkı sağlıyor.
Alman nörolog Carl Wernicke, beynin sol art kısmındaki bir bölgenin (şimdi Wernicke bölgesi olarak biliniyor) lisanı anlamada değerli bir rol oynadığını keşfetti.
O vakitten beri, birkaç komşu bölgenin de dilin işlenmesine ve üretilmesine katkı sağladığı ve bu bölgeler ile işitmeden sorumlu alanlar ortasında var olan geniş bir irtibat ağı olduğu bulundu.
İçimizden konuşurken, sesli konuştuğumuzda harekete geçen kaslarımız etkin oluyor!
Dorsal ve ventral akımlar dediğimiz yollar, beyindeki lisan yollarıdır. Ayrıyeten işitsel ve görsel işlemede yer alırlar. Çocuklukta; dorsal akım, ventral akımdan daha yavaş gelişir. İç konuşmanın ortaya çıkışı dorsal akış gelişiminden etkilenir.
Araştırmacılar, MRI (manyetik rezonans görüntüleme) tarayıcılarını kullanarak bu bölgelerde çılgınca bir faaliyetin gerçekleştiğini gördüler. İçimizden konuşurken, konuşmayla bağlı kaslarımız bu süreçte de harekete geçiriyordu ve böylelikle iç sesimizi duyabiliyorduk.
İç sesinizi duyamıyorsanız görsel monoloğa sahip olabilirsiniz.
Ayrıca araştırmalar, gözleriniz kapalıyken imajları hayal ettiğinizde beynin görsel algıdan sorumlu bölümlerinin harekete geçtiğini bulmuştu.
Bu yüzden, iç sesinizi “duymamak”, kesinlikle bir iç monoloğunuz olmadığı manasına gelmez çünkü kimi beşerler işitsel yerine görsel monoloğa sahiptir. Örneğin, yapılacaklar listelerini başlarında “örebilirler, lakin kendi kanılarını duyamayabilirler.
İşitme engelli şahıslar, iç monologlarını işaretler yahut imajlar aracılığıyla deneyimleyebilirler. Hem bir iç sese hem de iç niyetlere sahip olmanız ve bunları aralıklarla deneyimlemeniz de mümkündür.
Neden bu türlü bir yetiye sahip olduğumuz hâlâ gizemini koruyor.
Araştırmacılar, kimi insanların neden bir iç sese sahip olmadığını hâlâ tam olarak anlayamadı. Şimdilik, dorsal akışın olgunlaşmasıyla ilgili olduğunu düşünüyorlar.
Üstelik; bu yetinin neden geliştiği de hâlâ tam manasıyla çözülememiş olsa da bu karmaşık ilişkilerin gelecekteki aksiyonlarımızı hayal etmemizde ve kestirimlerde bulunmamızda kıymetli bir rol oynadığı aşikâr.
