Geçmiş vakit olur ki beşerler kentin en büyük kütüphanelerine masraf ve sıkıntı da olsa aradıklarını bulurdu. Derken internet çıktı ve her şeyi orada bulmaya başladık. Lakin bir sorun vardı, kütüphane arşivleri o tozlu raflardaydı ve internette bulunmuyordu. Neyse ki günümüz gereksinimlerini anlayan pek çok kıymetli kurum ve kuruluş arşivlerini dijitale aktardılar ve herkesin ulaşabileceği sanal kütüphaneler oluşturdular.
Sanal kütüphane deyince aklınıza her şeye ulaşabileceğiniz bir veritabanı gelmesin. Telif hakları ve gibisi mevzular nedeniyle her şeye ulaşamıyorsunuz ancak online kütüphane arşivleri birden fazla vakit pek çok farklı bahiste daha evvel karşılaşmadığınız ya da bir türlü bulamadığınız özel dökümanları ortaya çıkarabilir. Gelin fiyatsız olarak kullanabileceğiniz sanal kütüphane sitelerine yakından bakalım.
Ücretsiz sanal kütüphane arşivleri:
- TÜBİTAK Tanınan Bilim Mecmuaları e-Arşiv
- Milli Kütüphane Dijital Arşiv
- NASA Fotoğraf Arşivi
- Ankara Üniversitesi Akademik Arşiv Sistemi
- Atatürk Kitaplığı
- Gazeteden Tarihe Bakış
- FilmGrab
- Open Culture
- Marmara Üniversitesi Dijital Katalog
- David Rumsey Map Collection
Aradığınız tüm yayınlar: TÜBİTAK Tanınan Bilim Mecmuaları e-Arşiv
TÜBİTAK Tanınan Bilim Mecmuaları e-Arşiv internet sitesi üzerinden tüm TÜBİTAK yayınlarının dijital versiyonlarına ulaşabiliyorsunuz. Güncel sayıları, yıllara nazaran arşivi, mevzu arşivini görerek özel arşiv araması yapabilirsiniz. Site üzerinden Bilim ve Teknik, Bilim Çocuk, Meraklı Minik, Bilim Genç üzere mecmuaların tam sayılarını okuyabileceğiniz üzere dilerseniz mevzuya özel arama yaparak nokta atışı sonuçlar görebilirsiniz. TÜBİTAK Tanınan Bilim Mecmuaları e-Arşiv internet sitesine buradaki ilişki üzerinden ulaşabilirsiniz.
Türkiye’nin en varlıklı arşivlerinden: Ulusal Kütüphane Dijital Arşiv
Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak hizmet veren Ulusal Kütüphane, Türkiye’nin en geniş döküman arşivlerinden bir adedine sahip. Bilhassa artık baskısı bulunmayan pek çok kitap ve mecmuayı Milli Kütüphane’de bulabilirsiniz. Kurumun internet sitesi üzerinden hepsinin olmasa bile arşiv veritabanının muhakkak bir kısmına ulaşabiliyorsunuz. Dijital versiyonu olmasa bile sistem sizi aradığınız dökümanı bulmanız için yönlendirecektir. Ulusal Kütüphane Dijital Arşiv internet sitesine buradaki irtibat üzerinden ulaşabilirsiniz.
Yüksek kaliteli uzay fotoğrafları: NASA Fotoğraf Arşivi
Uzayla ilgili bildiğimiz neredeyse her şeyi borçlu olduğumuz kurumlardan bir tanesi olan NASA, kullandığı teknolojiler sayesinde bugüne kadar çekilmiş en âlâ uzay fotoğrafları arşivine sahip. NASA resmi internet sitesinin Images sayfası üzerinden bugüne kadar çekilmiş tüm uzay fotoğraflarına ulaşabiliyorsunuz. En yeni yüklenenlerin ve en tanınan olanların yanı sıra dilerseniz anahtar sözler üzerinden arama yaparak dilediğiniz görsele ulaşabilirsiniz. Üstelik ulaştığınız tüm görselleri yüksek kalitede indirebilirsiniz. NASA Fotoğraf Arşivi internet sitesine buradaki ilişki üzerinden ulaşabilirsiniz.
Onbinlerce dijital döküman elinizin altında: Ankara Üniversitesi Akademik Arşiv Sistemi
Ankara Üniversitesi’ne bağlı olarak hizmet veren Ankara Üniversitesi Akademik Arşiv Sistemi dijital arşivinde 80 binden fazla kitabın, mecmuanın, makalenin, birincil kaynakların ve öbür arşiv gereçlerinin dijital versiyonlarını görüntülemeniz mümkün. Arama çubuğunu kullanarak bültenlere, mecmualara, gazetelere, kitaplara, makalelere, raporlara, tezlere ve öteki yayınlara açık erişim sistemi üzerinden ulaşabilirsiniz. Ankara Üniversitesi Akademik Arşiv Sistemi internet sitesine buradaki temas üzerinden ulaşabilirsiniz.
Şehrin en geniş arşivi: Atatürk Kitaplığı
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı olarak hizmet veren Atatürk Kitaplığı, kentin en geniş döküman arşivlerinden bir adedine sahip. Bu arşivin bir kısmı sanal kütüphane üzerinden kullanıcılara sunuluyor. Sitenin arama çubuğunu kullanarak dilediğiniz anahtar söz ile alakalı dökümana ulaşabilirsiniz. Şayet aradığınız dökümanın dijital versiyonu yoksa sistem tarafından en yanlışsız formda yönlendirileceksiniz. Atatürk Kitaplığı internet sitesine buradaki temas üzerinden ulaşabilirsiniz.
Eski gazetelerin bulunmayan sayıları: Gazeteden Tarihe Bakış
İstanbul Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen Gazeteden Tarihe Bakış projesi kapsamında internet sitesi üzerinden pek çok gazetenin eski sayılarına ulaşabiliyorsunuz. Proje kapsamında sürece alınan gazetelerin pek birden fazla, kolay kolay her yerde bulamayacağınız kapanmış gazetelerin eski sayılarından oluşuyor. İlginizi çeken gazetenin üzerine tıklayıp dilediğiniz sayıyı seçtikten sonra yüksek kaliteli dijital versiyona ulaşabilirsiniz. Gazeteden Tarihe Bakış internet sitesine buradaki temas üzerinden ulaşabilirsiniz.
Sinefillere özel arşiv: FilmGrab
FilmGrab tahminen de listemizdeki en değişik internet sitelerinden bir tanesi zira sunduğu arşivde sadece görseller var. Üstelik bu görsellerin tamamı sinemalara ilişkin. Siteyi açtıktan sonra ilginizi çeken ya da hayran olduğunuz sinemaya tıklayın. Karşınıza, sinemanın en kıymetli sahnelerini gösteren yüksek kaliteli sayısız ekran fotoğrafı çıkacak. Özellikle bir sinema üzerinde özel bir çalışma yapıyor ya da bir makale yazıyorsanız buradaki fotoğraflar çok işinize yarayacak. Görselleri tek tek ya da tüm galeri olarak indirebilirsiniz. FilmGrab internet sitesine buradaki temas üzerinden ulaşabilirsiniz.
İnternet dünyasının en geniş sanal kütüphanesi: Open Culture
Eğer sanal kütüphaneler ve online arşivler hakkında bugüne kadar bir sefer olsun araştırma yaptıysanız eminiz Open Culture ismiyle daha evvel karşılaşmışsınızdır. Açıkçası söyleyebiliriz ki Open Culture bu dünyanın kara kutusudur. Tamamı telifsiz olan sayısız sinemaya, kitaba, makaleye, fotoğrafa, ses evrakına ya da görüntü belgesine ulaşabilirsiniz. Özel kategoriler üzerinden yeni arşivler keşfedebilir ya da arama çubuğu üzerinden nokta atışı biçimde aradığınızı bulabilirsiniz. Open Culture internet sitesine buradaki temas üzerinden ulaşabilirsiniz.
Yüzbinlerce e-kitap ve e-döküman: Marmara Üniversitesi Dijital Katalog
Marmara Üniversitesi’ne bağlı olarak hizmet veren Marmara Üniversitesi Kütüphanesi’nde yer alan yüzbinlerce dökümandan bir kısmına Marmara Üniversitesi Dijital Katalog üzerinden ulaşabilirsiniz. Şu an için yaklaşık 295 bin kitap internet sitesi üzerinden kullanıcılara açılmış durumda. Kitapların yanı sıra ek dökümanlara da ulaşabileceğiniz dijital arşiv her geçen gün genişlemeye devam ediyor. Marmara Üniversitesi Dijital Katalog internet sitesine buradaki irtibat üzerinden ulaşabilirsiniz.
Dünyaya hiç görmediğiniz açılardan bakın: David Rumsey Map Collection
Herhangi bir arama motoruna harita yazıp aratırsanız karşınıza çıkan sonuçlar büyük ihtimalle sizi tatmin etmeyecektir. David Rumsey Map Collection ise şayet bu işleri seviyorsanız aklınızı başınızdan alacak zira dijital arşivinde 120 binden fazla harita var. Antik periyotlar, dağlar, kıtalar, uzay, dünya, datalara dayalı, görsele dayalı, vakit çizelgesine nazaran, havadan çekimlere nazaran ve daha birçok farklı kategoride düzenlenmiş haritaların hepsi yüksek kaliteli olarak sunuluyor. David Rumsey Map Collection internet sitesine buradaki irtibat üzerinden ulaşabilirsiniz.
Sahaf sahaf gezip de bulamayacağınız dökümanları sunan ücretsiz sanal kütüphane arşivlerinden kimilerini listeledik. Elbette daha pek çok online arşiv var. Listemizde olmasını istediğiniz sanal kütüphaneleri yorumlarda paylaşabilirsiniz.
